Tuesday, October 17, 2017

Ftesa për në Butrint dhe konferenca për justifikimin e mungesës së transparencës nga Ministria e Kulturës


Lajmi se po kryeshin ndërhyrje në parkun e Butrintit e se tanimë ishin hedhur tonë beton natyrshëm solli reagim nga shumë arkeologë apo kuratorë arti. U përpoqa të kuptoj mbi procedurat e kësaj ndërhyrje por nuk gjeta asnjë informacion. Ndërkohë pyetjes se përse ministrja nuk kishte bërë transparencë për ndërhyrjen në fjalë para se të fillonte ajo, ministrja u përgjigj se do jepte përgjigje në një seancë dëgjimore të komisionit parlamentar ne datë 11 Tetor. Ndonëse mora pjesë në atë seancë u pa qartë se nuk do të kishte përgjigje.

Ministrja Mirela Kumbaro sipas meje në këtë seancë nuk i kishte bërë detyrat e shtëpise ndërkohe që seanca dëgjimore kishte probleme thelbesore në organizim. Përsa i përket projektit ai sërish nuk u bë transparent. Pavaresisht dosjeve të printuara me dokumentacione mungonte kontrata me kompanine Hako e cila ishte perzgjedhur nga qeveria (disa ditë para zgjedhjeve). Theksoj se perzgjedhja në këtë forme bie ndesh me konkurencën e lirë të tregut sikurse duke njohur kontekstin tonë të mungesës se transparences financiare të fushatave elektorale të partive lë hije të forta për kontratë klienteliste. Deputetëve në komisionin përkatës për këtë seancë nuk iu ishte dërguar një relacion paraprak nga ministrja, por për mendimin tim ata duhet ta refuzonin seancën derisa ky relacion tu dërgohej. Menagjimi i seancës drejtuar/moderuar nga Albana Vokshi ishte tejet i cunguar. Tone të larta të pajustifikueshem nga ajo dhe deputeti Fidel Ylli të kujtonin seancat parlamentare antagoniste në parlament. Kumbaro në mungese te qartësisë në përgjigje bënte përshkrime kontekstesh historike të menyrës sesi kishin operuar ministrat paraardhës të kulturës. Nga ana tjetër kishte deputete që nuk bënin dallim mes pyetjeve proceduriale dhe atyre qe lidheshin me temën, gjë që flet qartë për nivelin disave prej tyre. 41 ton beton do hidhen ne parkun e Butrintit, të pakten ky fakt u konfirmua. Ministrja u premtoi se do tu a niste me email dokumentet proceduriale deputeteve dhe un po mendoja sa sens ka ky konfidencialitet? Kur do kuptoni o politikane se proceset e politikberjes bashke me transparencen si pjese perberese te tyre jane po aq te rendesishme sa vete vendimet finale (produkti).Po vijoni te perkeqesoni nivelin e larte te mosbesimit qe qytetaret kane ndaj institucioneve te shtetit.Keqardhje teksa rikonfirmohet arroganca institucionale.

Pas postimit që bëra në rrjetet sociale në lidhje me këtë seancë, Ministrja Kumbaro më dërgoi një ftesë për të parë vetë situatën në Butrint e për tiu përgjigjur pyetjeve. Kështu me dt 16 Tetor unë bashkë me disa gazetarë të mediave ftuar nga ministria u nisëm nga Tirana për në Butrint në ora 11. Mua më kishin caktuar në një makinë bashkë me disa drejtoresha të ministrisë. Gjatë rrugës në biseda e sipër teksa diskutonim për temën në fjalë, shpeshherë dëgjova komentin se un nuk paskam shumë kohë që jam kthyer nga jashtë Shqipërisë, e se disa kontrata me kompanitë është normale që të qëndrojnë konfidenciale.
Mbërritëm në Butrint filloi konferenca mbi dërrasat e shtruara në beton. Mbi 30 minuta u prezantuan statistikat e punës së mirë të Ministrisë së Kulturës duke mos harruar të përshkruajnë gjendjen katastrofale të kohës kur erdhën në pushtet.
Teksa erdhi momenti i pyetjeve më në fund arrita të bëj disa.

Pyetjes se nëse kemi një publik kaq mosbesues ndaj institucioneve a do të duhej që institucionet të zbatonin transparencë proaktive e jo reaktive, ministrja iu përgjigj se nuk e di. "hajde të ndryshojmë ligjin".
Pyetjes se përse dhe transparenca reaktive nuk funksionon (rasti kur aplikon me formular kërkesë informacioni) ku solla shembull disa raste të denoncuara nga kuratori Romeo Kodra, mi përgënjeshtroi në sy e faqe sikur ky i fundit nuk kishte dashur vetë transparencë medemek.
Pyetjes se përse nuk bëhen transparente dhe pseudo dëgjesat publike të ekspertëve iu përgjigj se "nëse e botojnë online bien serverat".
Pyetjes se përse nuk bëhet publike kontrata me kompanine Hako, "disa dokumente mbeten konfidenciale".
Në lidhje me digjitalizimin e këtyre dokumenteve, u shpreh se "ne akoma nuk kemi digjitalizuar bibliotekën lëre më të digjitalizojmë dokumentet e proceseve". Kjo fjali është e padenjë për tu komentuar, flet dhe bërtet qartë fare mbi filozofinë e kësaj qeverie.
Kur i fola për transkriptet e dëgjesave meqë shumë aktorë të fushës së arkeologjisëu shprehën kundër, më kërkoi emra (i numërova disa) por harroi se dhe unë isha e pranishme tek dëgjesa që zhvilloi tek komisioni javës së kaluar ku A. Vokshi i përmendi të paktën 10 emra të fushës që ishin kundër.
Për të mos harruar, mua më prezantoi fillimisht si vullnetare, jo për gjë por pyetjet e mija përballë saj me dëshmitare median do të tingëllonin më shumë nëse ata e dinin se në fakt jam formuar e diplomuar për politikat publike. Personalisht nuk pendohem që pranova ftesën për këtë event por u zhgënjeva nga dritshkurtësia që e karakterizon këtë administratë publike.
U largova me një ndjesi të trishtë nga Butrinti magjepsës, teksa jashtë tij bisedova me dy adoleshentë të zonës që më thanë se do largohen nga Shqipëria sepse nuk shohin perspektivë e se vendimet brenda asaj që ndodh në parkun e Butrintit i merr vetëm Tirana. Banorët nuk e kanë idenë e nuk përfshihen fare në atë që ndodh aty pasi ata vetë konsiderohen turistë nga shteti. Kështu Forumi per Mbrojtjen e Trashegimise Kulturore sot në fakt nuk morëm përgjigje, deri diku morëm justifikime për mungesën e tyre.
Për transparencë për ministren Mirela Kumbaro ja diploma ime.

Sunday, October 8, 2017

E dashur Vjosë



E dashur Vjosë, un kam lindur në Kukës aty ku Drini gjallonte bukur mes kodrash e malesh. Kur linda unë, qytetin e kishin përmbysur për qëllime madhore, u vendos nga diktatura që qyteti im që nuk e njoha kurrë të përmbytej. Ky vendim sigurisht u mor pa pyetur Kuksianët. Po, e dashur Vjosë, ishim në diktaturë, arroganca e pushtetit parë në perspektivën historike kuptohet. Kësisoj edhe pse linda në Kukës qytetin tim me këtë emër të lashtë nuk e pashë e njoha kurrë. Njoha e u linda në një qytet të transplantuar komunist, me godina katrore me hapsira të cunguara që në çdo detaj të kujtonin kufij. Kufij të të jetuarit e kufij të të menduarit. Qeveria e asaj kohe mundet që Kukësin e vjetër ta ketë sakrifikuar për arsye madhore kombëtare. Por sot e dashur Vjosë jemi në vitin 2017, simotrat e tua Valbona e më gjerë, ty përfshirë, po vijoni të sakrifikoheni nën perspektivën e burimeve hidrike për energji, anipse vetë bota sot po e rikonfirmon se e ardhmja është energjia diellore e jo ajo ujore. Po sakrifikohesh ndërkohë që burimet hidrike të energjisë (HEC-et) kanë shumë kosto operative e kanë po ashtu shumë humbje në transmision. Sikur të mos mungonin HECet tanimë kemi dhe brejtësit e babëzitur, apo çakenjtë si kompania Hari Lena e njohur më së shumti nën logon e ujit Trebeshina. Këta e dashur Vjosë, të kanë zaptuar, ta kanë zënë frymën dy herë dhe pronarët e tyre e konsiderojnë këtë vend në stadin e përshkrimit të shekullit 15 të Thomas Hobbes, Nuk ka ligje e as institucione që përballen me ta, këta të fundit janë të plotfuqishëm. Median e kontrollojnë me anë të reklamave, qeveriun me anë të min së sipërmarrje, pushtetin lokal me anë të pafuqisë për të reaguar. Dhe komunitetin e zbrazur nga emigracioni të Këlcyrës e kërcënojnë me ato pak vende pune që kanë hapur si kompani.
Ah moj Vjosë sikur të mund të flisje do të doja të protestoje natyralisht, kjo sepse nuk kemi më komunitete e institucione. Vjosë të ftoj të tërbohesh sepse po të vrasim!
Ndonëse nuk besoj në zot po dua të besoj në energji. Po dua të shoh teksa Vjosa shkund betonin por mbase në këtë orë të vonë unë si idealiste po ëndërroj . E megjithatë e dashur Vjosë edhe po nuk u ngrite, unë bashkë me dhjetra aktivistë do mundohemi sa mundemi që të të shpëtojmë nga kthetrat e të pangopurve. Nuk e di sa do ia dalim, në këto kohë të mbrapshta ku jetojmë nuk kemi luks për pritshmëri.
Meditime pas mesnate 8 Tetor 2017

Sunday, December 18, 2016

Dëgjesat publike me ftesa konfidenciale

Mbase dikush do mendonte se me këtë shkrim kam kryer gazetari investigative ku pikërisht kam bërë kërkime mbi mënyrën sesi bashkia vijon të pretendojë kryerjen e dëgjesave publike. Por jo, dikush më nisi disa emaile shtyrë nga publikimi im i dy javëve më parë ku denocova bashkë me gazetarin e emisionit të censuruar Publicus, farsën e dëgjesës së pretenduar publike në njësinë 9-ntë me tematikë buxheti me gjithpërfshirje. Në emailet që mu nisën nga njëri prej të ftuarve pretendohet për dëgjesa publike me temë planin rregullues të Tiranës dhe vlerësimin e ndikimit në mjedis.
Por pyetjet e para që lindin janë: Cila është procedura që ka ndjekur Bashkia e Tiranës për të zgjedhur publikun? Cila është mënyra sesi ajo e informon atë për të marrë pjesë në dëgjesa? Po kur pretendon ti bëjë këto dëgjesa, sa i përmbahet rregullores gjatë tyre?

Publiku për bashkinë
Në emailin e nisur nga nje punonjes i saj, Aulent Guri (po, po pikërisht djali i mjedisorit më të famshëm në Shqipëri i cili në daljet e tij mediatike shkon përtej dëgjesave vërtet publike në referendume) është një listë emailesh, ku mbizotërojnë organizatat mjedisore (shikoni figurën e mëposhtme). Por, nuk mungojnë po ashtu dhe emaile të zyrave ndërkombëtare si ajo e UNDP-së , BE-së dhe GIZ. Institucione këto të cilat nuk dimë në se në këtë rast kanë monitoruar llogaridhënien, gjithpërfshirjen, transparencën dhe demokratizimin e shoqërisë në mënyrën sesi i merr vendimet Bashkia . Port ë paktën me anë të këtij emaili ftues, jemi të sigurt se dhe atyre u kka shkuar ftesa konfidenciale për dëgjesa publike. Sigurisht nuk duam të fajsojmë këto përfaqësi, por përfitojme nga rasti ti rekomandojmë këtyre organizatave që të verifikojnë mënyrën sesi bëhen pseudo dëgjesat publike nga bashkia më e madhe e vendit, duke mos lejuar kështu të përdoren si alibi për shkeljet e kryera.

Ja publiku për bashkinë:



Ftesa për dëgjesa
Ndërkohë ftesa për dëgjesë publike bëhet me anë të emailit, si më poshtë
Përshëndetje,

Bashkia Tiranë ka kënaqësinë t'ju ftojë në konsultimin e parë me publikun
dhe grupet e interesit për Raportin Paraprak të VSM-së për Planin e
Përgjithshëm Vendor.
Si rrjedhojë e reformës së re territoriale dhe ndryshimit të kufijve
administrativ, Bashkia Tiranë, është në procesin e hartimit të Planit të
Përgjithshëm Vendor. Bazuar në: Ligjin Nr. 10431, dt. 09.06.2011 "Për
Mbrojtjen e Mjedisit", Ligjin nr. 10440 dt.07.07.2011 "Për vlerësimin e
ndikimit në mjedis", Ligjin nr. 10448 dt 10448 dt. 14.07.2011 "Për Lejet e
Mjedisit", Ligjin nr.91/2013 "Për Vlerësimin Strategjik Mjedisor", dhe aktet
e tjera nënligjore sipas të cilave Plani i Përgjithshëm Vendor i nënshtrohet
Raportit të Vlerësimit Strategjik Mjedisor, pas konsultimit të parë për
nisjen e procedurës së VSM-së dhe propozimeve të bëra nga Ministria e
Mjedisit, është proceduar me hartimin e Raprtit Paraprak të VSM-së.

Për këtë qëllim dëshirojmë t'ju vëmë në dijeni se dëgjesa publike do të
zhvillohet ditën e Premte dt. 11.11.2016 ora 10.00 në sallën e Këshillit
Bashkiak, Bashkia Tiranë. Pjesëmarrja juaj do të jetë me shumë rëndësi në
realizimin e Raportit të VSM-së.

Bashkëngjitur gjeni Draftin e VSM-së.

Punë te mbarë!

Aulent Guri
SPECIALIST

[cid:ii_14ef2c72333ea847]

Drejtoria e Politikave dhe Edukimit Mjedisor Bashkia Tiranë Sheshi
"SKËNDERBEJ", Nd. 2, Kodi postar 1001, Tiranë, Shqipëri
Web: www.tirana.gov.al


________________________________
Dëgjesa publike dhe emaili konfidencial.

Në firmën e emalit të nëpunësit të Bashkisë lexojmë
Informacioni i trasmetuar në përmbajtje të këtij mesazhi është i destinuar
vetëm për individin ose për institucionin të cilit i është nisur, mund të
përmbajë materiale konfidenciale dhe / ose të privilegjuara vetëm për
marrësin. Çdo rishikim, trasmetim, shpërndarje apo kryerje e ndonjë veprimi
tjetër të ngjashëm me këto, nga personat apo nga subjekte të tjera të
ndryshme nga marrësi i synuar,është i ndaluar. Nëse merrni gabimisht këtë
mesazh, ju lutem kontaktoni urgjentisht dërguesin e tij dhe fshini çdo
material të trasmetuar në kompjuterin tuaj. Ne nuk pranojmë asnjë detyrim
lidhur me dëmtimin apo humbjen e shkaktuar nga programe të dëmshme apo nga
viruse , përveç rastit të neglizhencës së plotë, apo sjelljes së gabuar dhe
të qëllimshme.




Kësisoj, në takimin e parë që Bashkia krur në Nëntor 2016, morën pjesë shumë pak përfaqësues të shoqërisë civile, mbase kjo edhe për faktin se Bashkia pa dhënë asnjë shpjegim, ndryshoi në minutën e fundit datën e takimit . Në emailin e ftesës u ishte dërguar dhe një link ku mund të konsultohej Projekti i VSM-së, në një kohë që në takim u premtua se do dërgohej më pas VSM-ja, premtim që në dijeninë e të ftuarve (të paktën) nuk eshte mbajtur. Në takim, prezantimin e planit rregullues e kishte bërë një arkitekt Italian, përfaqësues i studios italiane që thuhet se ka fituar tenderin (sërish bëhet fjale për informacione të marra në formë jozyrtare, pasi Bashkia në mungesë të plotë transparence nuk ka publikuar asgjë mbi zhvillimin e ketij takimi në faqen e saj te internetit).
Çështja e Planit të Përgjithshëm vendor te Tiranes, nuk ka të bëjë vetëm me ndikimin në mjedis, por mbi të gjitha me vetë demokratizimin e shoqërisë sonë. Ajo ka të bëjë me vetëdijësimin e të drejtave s qytetarë me anë të informimit që institucionet duhet të kryejnë bazuar në ligj. Bashkia do të duhej të publikonte paraprakisht në faqen e saj zyrtare bazuar në ligj, por nëse do të kishte dashur të luftonte skepticizmin do të vepronte si shumë demkokraci të konsoliduara ku dëgjesat regjistrohen në audio-vizual dhe janë të aksesueshme kurdoherë për publikun. Të gjitha detyrimet ligjore që duhet të ndjekë në lidhje me konsultimet publike të planeve që prekin pikërisht vetë komunitetet në nivele makro siç është masterplani apo pseudo planet “rehabilituese” të parkut të liqenit. Bashkia në këtë rast vijon të mos respektojë afatin nga data e shpalljes deri nëditën e takimit të vendosjes në dispozicion të materialit paraprak mbi të cilin do të diskutohej e në mënyrë që publiku të përgatitej. Njëkohësisht materialet që publikohen (dhe me vonesë) nuk kanë gjuhë të procesueshme për publikun. Këto materiale duket se shkruhen vetëm për ekspertë, ose fiks për dëgjesa konfidenciale . Bashkia duhet të japë raporte mbi mendimet, sugjerimet, kundërshtitë e dhëna nga publiku dhe arsyet nëse merren apo jo parasysh ato pasi e ka të detyrueshme me ligj, por bashkia vijon të mos veproje sipas kësaj procedure.Të gjitha vendimet që merren në secilën faze duhet të jenë transparente e të publikohen por bashkia e përdor publikimin e vendimeve sipas oreksit të momentit, biles biles nuk ka historik të vendimeve të marra për secilën fazë. Me pak fjalë i tërë procesi i pseudo dëgjesës në këtë rast është me shkelje të detyrimeve të përcaktuara me ligje dhe v.k.m gjë që e bën në vetvete pseudo dëgjesën të pavlefshme

Publikimi i të drejtave të qytetarëve nuk është opsional/fakultativ, por një detyrim për një shtet i cili pretendon të jetë shtet i së drejtës. Publikimi i këtyre të drejtave dhe veprimi me anë të dëgjesave publike për të respektuar transparencën, nuk bëhet vetëm për të siguruar se plani x apo y do të bëhet siç duhet, por ai integron vetë shoqërinë dhe nxit besimin e qytetarëve tek institucionet.

Por Bashkia vijon të mos e njohë fjalën publik. Institucionet ndërkombëtare vijojnë të proklamojnë agjenda ndërgjegjësuese për transparence dhe me sa duket janë vetë ato që informohen e ftohen të jenë pjesë e dëgjesave konfidenciale. E tërë kjo situate bekohet dhe nga disa orgaanizata mjedisore të cilat nga njëra anë advokojnë për gjithpërfshirje të publikut e dëgjesa publike, nga ana tjetër bëhen vetë ushtarë të dëgjesave konfidenciale. Për më tepër mungesa e transparences mbi këto pseudo dëgjesa e bën dhe ndonjë kontribut të mundshëm nga këto organizata të panjohur për publikun, e ku për rrjedhojë vetë publiku mund të vijojë të jetë mosbesues dhe ndaj asaj që formalisht njihet si shoqëri civile.
Bashkia do vijojë të ankohet për baltosje e të baltosë qytetarët reagues, ata të paktë që janë të informuar për të drejtat e tyre, dhe do minojë gjithpërfshirjen me vendime arbitrare edhe pse kjo mënyre në vetvete ruan qarkun vicioz të mosbesimit të qytatarëve ndaj institucioneve edhe nëse këto të fundit do të kishin qëllime të zbatonin për projekte që i shërbejnë shoqërisë.

Thursday, December 1, 2016

Njesia 9 dhe "degjesa publike per buxhetin” por pa buxhet brenda

"Degjesa” u mbajt ne teatrin e Metropolit. Tema e saj ishte " 2017 Buxheti me pjesmarrje". Un vajta ne kete degjese, e njoftuar me telefon nga Artan Rama gazetar investigativ te emisionit te censuruar Publicus. Teksa u futem personi qe merrej me mbarevajtjen e eventit, me pershendeti 'si je' duke me dhene te njohur. Un nuk e njoha, por pastaj mu kujtua se si protestuese profili im eshte i mireskanuar per bashkine. Mu afrua dhe me pyeti " ke marre ftese?" Jo, i thashe, por perderisa eshte degjese PUBLIKE un nuk kam nevoje per te. OK, me tha. Vetem mos beni ndonje incident ..Zoteri mos ki merak i thashe, respektojme temen e eventit, kam ardhur te degjoj e te komentoj nese me lejohet si pjesa tjeter e publikut.
Publiku i mbledhur ne ate salle te vogel nuk zinte me shume se 40-50 vete. Eu, thashe me vete, keta 40 vete perfaqesokan ata 100 mije banore te kesaj njesie.. I drejtohem nje zonje te ulur prane. Duke e pyetur , si i erdhi ftesa per kete event - "Me mori ne telefon sekretarja e partise" mu pergjigj ajo. Nderkohe vura re se thuajse te gjithe keta pjesmarres njiheshin me njeri tjetrin. Nderkohe, verej se ne rradhen e pare ishte ulur Sadri Abazi. Ky i fundit me buzeqeshje tek veshet pershendeste te gjithe sa hynin. Salla po mbushej dhe nje vajze me kacurela po shperndante ca pyetsore, ku listoheshin si ne nje liste ushqimoresh sherbimet publike tip qerdhe kopesht, shkolla etj e ku publiku do votonte. Mendova ne nje moment.. po fjala buxhet ku fshihet ne kete pyetsor?!

Fillon prezantimi pa kryebashkiakun edhe pse ky i fundit kishte publikuar ne kalendarin e eventeve pranine e tij. Nje vajze e re me emrin Adelina fillon prezantimin pa na prezantuar axhenden qe do vijonte por duke levduar punen e bere deri tani nga bashkia Tirane e duke falenderuar drejtorite e instituconet e ndryshme per bashkepunimin. Me vone e merr fjalen Sadri Abazi, ky na beri te besojme se ishim ne fushate elektorale. Falenderime pafund per ata qe votuan Veliajn, super falenderime per punen e bere dhe ne fund duartrokitje nga salla. Fjalimin e tij e pason nje zoteri me mbiemrin Bejko (drejtor ne Bashki). Prezantimi fillon me punen e bere gjate ketij nje viti e gjysme qe kaloi dhe perzantimin e punimeve qe do vijojne edhe per vitin tjeter. Nuk u prezantuan shifra. Mbase mungesa e tyre mund te justifikohej me planet qe ka bashkia vete per punimet e projektet qe jane ne vijim e siper. Total ne minutazh kishin kaluar tanime mbi 40 minuta. Por fjala buxhet serish nuk po dilte ne drite. Ne te majte ishe vendosur nje tabele ku nje vajze e re supozohej te merrej me shenimin e komenteve nga pjesmarresit. Vetem se 40 e ca minutave propagande do i mbesinin vetem 10 minuta pyetje e pergjigje. U bene disa pyetje, te cilat rendom filluan me fjale pergezuese per kryebashkiakun e pastaj me ton me te ulet behej nje kerkese per suvatimin e nje pallati, riparimin e nje rruge etj. Serish fjala buxhet nuk po dilte gjekundi. Nderkohe mediat Top Channel Ora News, Klan, u larguan nga salla sapo filluan pyetjet.



Edhe njehere u bera deshmitare e nje farse me emrin ‘degjese publike’. Me perfaqesues partish me axhenda te munguara e me vrasjen e vete konceptit te fjales buxhet. Mu kujtua sesi po perfundon ky vit dhe sesi vijon mungesa e transparences se pasqyres financiare per kete vit nga vete bashkia Tirane. Duhet te jemi vendi i cudirave diskutohet per buxhetin pa shifra, pa zera, pa pjesmarrje konkrete te konsultimeve me publikun. Ne vendin e tyre kemi propaganden, antaret e partive ne njesite bashkiake qe marrin ftesat per keto evente dhe median qe eshte bere pale ne keto evente te cilat mund te sherbejne per ti hedhur hi syve institucioneve te BE-se, por vijojne te perjashtojne qytetarin dhe vijojne te luftojne ndjesine e te qenit komunitet qe informohet e konsultohet per menyren si menaxhohen taksat e tij.

Friday, February 26, 2016

Përse e kundërshtoj projektin tek parku i liqenit

Përse e kundërshtoj projektin tek parku i liqenit
1. Vendi i gabuar për një kënd lojrash pasi sakrifikon ose pakëson atë hapsirë kaq të vogël të gjelbërt që i ka mbetur këtij qyteti të përhumbur në kaosin e ndërtimeve pa respektuar asnjë plan urbanistik.
2. Mungesa e transparencës dhe arroganca në vendim-marrje e injorimi i publikut. a) akoma nuk ka një plan të qartë edhe pse kanë filluar punimet prej javësh.b) është bërë me dyer të mbyllura, pa marrë parasysh palën kryesore që është pikërisht publiku duke mos zbatuar konventën e Aarhusit (që Shqipëria ka firmosur prej vitesh) e duke mos respektuar gjithpërfshirjen në vendimmarrje, një standart që duhet respektuar në një vend demokratik.
3. Paligjshmëria në nivelin procedurial si në lidhje me procesin po aq dhe në falsifikimin e mungesën e dokumentave të duhur. a) 4 000 m2 u rrethuan ndërkohë qe leja në nivel qëndror u aprovua vetëm pas 4 ditesh, b) Këtu dhe pushteti qëndror vijoi duke marrë vendime unilaterale duke mos marre parasysh publikun. c) Mungesë e lejes mjedisore për hapsirën në fjalë.
4. Mungesa e konkurencës. a) Kompania e zgjedhur për projektimin e parkut në fjalë nuk ka kaluar nëpërmjet një procesi konkurues. Të pakën publiku nuk është i informuar në lidhje me këtë proces dhe nëse ka ekzistuar,
5. Keq menaxhimi i fondeve publike, dhe mungesa e trajtimit të Tiranës si qytet koheziv në lidhje me investimet e shërbimeve publike. a) Vlera e projektit është 74 milion lekë (të reja kuptohet). Fëmijët në Tiranë kanë nevoja shumë më urgjente se një kënd lojrash. Ka shkolla pa librari/ biblioteka, pa palestra e pa banjo të mirmbajtura. Ka kopshte ku lagështira e mungesa e mirmbajtjes vijon të bëhet arsye pse shumë prindër refuzojnë ti dërgojnë femijët e tyre atje. b) Tirana ka plot lagje ku mungojnë këndet e lojrave e gjelbërimi. Ka zona ama që për karakteristikë të vetë standarteve socio ekonomike paralelisht nuk kanë as ato qendrat tregtare ku fëmijët e të pasurve të brenda unazës së Tiranës zgjedhin të luajnë. Bërja e një këndi lojrash tek parku i liqenit do i shërbejë më shumë atyre fëmijëve që kanë një mirëqenie të caktuar krahasimisht më lart se atyre fëmijëve që banojnë në periferi.
6. Edhe njëherë tek procesi. Mungesa e transparencës, konkurencës, etj ka vrarë po ashtu dinamikën e shëndetshme te një procesi politikbëres, ku informimi paraprak i supozuar, do mund të ishte shoqëruar për thirrje për projekte të cilat mund të kishin si kriter dhe pjesmarrjen e komunitetit në vendim marrje por dhe në hallka të vecanta të tij në mënyrë aktive. Për shembull, konkursi brenda në shkolle në lidhje me një logo apo me një ide për zhvillimin e vendeve rekreative për fëmijë.

Përfundimisht, ky plan në vend që të integrojë shoqërinë po e disintegron më tej atë. Parë në perspektivën e një sociologu, komuniteti ka nevojë të ndjejë një sens përkatësie me projekte që e prekin atë, sensi i përkatësisë në këtë projekt është i paqenë. Parë në perspektivën e politikave publike, ky vendim e proces është shembulli tipik i sesi nuk duhen marrë vendimet. Parë në aspektin ligjor, kemi vetë institucionet që thyejnë ligjin. Parë në aspektin shtet-ndërtimit, marrëdhënia mes qytetarit e institucioneve, ne jemi shoqëria e vendit me besueshmërinë më të ulët (në kontinent)ndaj institucioneve të tij ky projekt sikurse shumë vendime alla koncesionesh që po merr kjo qeveri e fundos edhe më shumë atë.

Wednesday, January 6, 2016

Letër e hapur për Universitetin e New York-ut në Tiranë

Letër e hapur drejtuar Universitetit të New York-ut në Tiranë në lidhje me eventin e Konferencës “25 vjet tranzicion”.

Më 28 Nëntor isha ndër pjesëmarrësit e konferencës ndërkombëtare “25 vjet pas rënies së komunizmit, tranzicioni në perspektivë”, konferencë kjo që u zhvillua në Tiranë. Pasi hasa shumë problematika, duke qenë se jam njeri konstuktiv i dërgova një email sqarues organizatorit kryesor të evenimentit, rektorit të universitetit të New York-ut në Tiranë Z. Fatos Tarifa. Përgjigja që mora ishte tejet antagoniste, jo se prisja lëvdata, por meqë kjo letër me ankesa vinte nga një ish-studente e këtij institucioni, prisja së paku një përgjigje të tipit që ‘dhe pse nuk biem dakord për të gjitha ankesat që keni shtruar për disa nga ato për të cilat si senat biem dakord se duhet reflektuar, do të merren parasysh në konferencën e radhës’.
Normalisht qëllimet kryesore të një konference akademike kanë të bëjnë me arenën ku akademikët diskutojnë, gjetjet e tyre në mënyrë shkencore ku teoritë e hipotezat përfitojnë komente konstruktive nga pjesëmarrësit, replikimet e studimeve të tjera dhe rrjedhimisht mund të vijohet me publikimin në vëllime të veçanta. Paralelisht këto evenimente shërbejnë për rritjen e network-ut i cili mund të sjellë bashkëpunime mes akademikësh që ndajnë interesa të përbashkëta në botën kërkimore.
Por unë si pjesmarrëse në këte konferencë vura re me dëshpërim se qëllimi kryesor i saj kishte qenë efekti PR, apo e shkruar shqip efekti i shkëlqimit të logos së UNYT, një efekt i gatimit të bukës në mikrovalë ku do dominohej me imazhin e jo me përmbajtjen e qëllimin serioz të një konference të këtij profili. Për eventin ishte zgjedhur Hotel Tirana, i cili me gjithë luksin, është i vetmi që ofron facilitetet me shumë salla konferencash. Ishin ftuar studiues me emër të teorive të tranzicionit si Dr. Claus Offe. Nga ana tjetër, përtej eventit të ditës së parë, data 27 Nëntor, ku u mbajtën fjalimet e të ftuarve të nderit përpara një salle plot e ku media nuk mungoi veçanërisht sepse ishte i ftuar nderi dhe kryebashkiaku i Tiranës, realisht panelet e pjesëmarrësve që do bënin prezantimet e tyre të nesërmen (ditë e shtunë, për më tepër 28 Nëntori) u zhvilluan brenda pak orëve të paradites ku pjesmarrës në audiencë me shumë gjasa ishin vetë ata që prezantonin, ose pjesëmarrja do të ishte minimale sikurse ndodhi tek paneli ku unë prezantova. Se si mund të zgjidhet për një event të këtij profili datat 27-28 Nëntor, data aspak e përshatshme jo vetëm sepse ishin data që preknin fundjavën, por paralelisht duke qenë ditë festash, mundësia e pjesëmarrjes nga ata që mund të ishin të interesua, këtë nuk kam arritur akoma ta kuptoj. Një mendje konspirative do të hamendësonte se u zgjodh qëllimshëm pikërisht sepse mund të ekzistonte frika e përballjes, por unë dua të mendoj e besoj në mungesën e profesionalizmit. Mbase këto data që me sa m’u komunikua ishin planifikuar dhjetë muaj përpara, u piketuan si të tilla sepse simbolika e fjalës tranzicion takonte ditën e flamurit. Por mbase duke parë si primare vetë qëllimin e një konference të këtij lloji, organizatorët do të kishin synuar një datë më të përshtatshme, ku politikëbërsit, studentët etj., do të kishin më shumë gjasa të merrnin pjesë në këto evente përveç shumë prej prezantuesve në panele, të cilët duke pasur një axhendë më konstruktive (pra jo katër panele njëkohësisht, por dy për shembull) do të mund të krijonin diskutime e ndanin sygjerime ndaj punimeve. Kështu të paktën në panelin ku unë mora pjesë, prezantuesja e fundit pati nje audiencë prej thuajse zero personash nëse nuk konsiderojmë si audiencë moderatoren dhe dy prezantueset pararendëse unë përfshirë.
Një problem tjetër që hasa kishte të bënte me mungesën e moderimit si në matjen e kohës së prezantuesve ku secili normalisht duhej të kishte njëzetë minuta (komunikimi i kohës vetëm pak minuta se ta bënim atë), por dhe një mungesë moderimi në reagimet e atyre të paktëve reagues që përbënin një audiencë që matej me gishtat e dorës. Një kundërargument i drejtë i audiencës ndaj prezantimit të njërës prej studiuesve që paraqitën punimin, hasi në një përgjigje e cila nëse do përkthehej nga toni ishte e tipit ‘mos guxo të më kundërshtosh’. Nga ana tjetër ndërkohë që unë do të prezantoja e treta, pa aprovimin tim, moderatorja më vuri te katërtën pasi atij pas meje do t’i ikte avioni. Po ashtu u vu re se prezantuesit largoheshin nga salla pas mbarimit të ligjërimit të punimeve të tyre gjë që e zvogëlonte dhe më shumë audiencën potenciale për ata që prezantonin pas tyre. Në panel ishin disa prezantime, por prezantimi ka gjuhën e tij profesionale që do të thotë se ti fillon me idenë ku kontribuon në akademi si studim dhe përse është i rëndësishëm ai. Disa nga këto prezantime (jo të gjithë) nuk e shpalosën idenë se ku kontribuonin, edhe pse me shumë gjasa (dua ta shpresoj) kjo rëndësi e ky kontribut do të gjejë vend në punimin final që mund të publikojnë.
Siç shkrova më lart ajo që më shtyu të bëj publike këtë letër nuk ishin problematikat e eventit, por ishte reagimi armiqësor i Z. Tarifa ndaj komenteve që i nisa. Disa nga këto komente kishin të bënin me investigimin nga ana e tij duke pyetur pjesëmarrësit e tjerë (ndër to, dy prezantueset ku ai vetë paska qenë këshillues i tezave të tyre) e ku pretendimet e mia nuk gjenin vend. Një tjetër koment, i cili nuk trajtonte zgjedhjen amatoreske të datës, trajtoi faktin sesi unë u pranova të jem pjesë e eventit ndërkohë që kishte kaluar afati i pranimeve, anipse unë nuk bëra asnjë lutje, por thjesht aplikova si e brendshme pasi u bëra anëtarja më e re e Qendrës për Studimet Sociale pranë UNYT. Një koment tjetër i tij më linte të kuptonte se punimi im nuk ishte origjinal për konferencën. Kjo pasi ishte teza e masterit tim që u publikua online në muajin Gusht (2015) nga vetë universiteti shtetëror i Oregonit ku unë u diplomova, e që mua më bëri të mendoj për rrëfimin që më bëri një profesor që mori pjesë në këtë event e më konfirmoi se këtë punimin e tij që prezantoi e kishte prezantuar para tre vitesh diku tjetër. Sikurse pati garniturë si koment se unë isha e vetmja që kisha vetëm master e jo doktoraturë , megjithatë isha pranuar të merrja pjesë. Një koment tjetër final, i cili u shoqërua me epitetin ndaj meje si kritike arrogante, kishte të bënte me faktin se unë isha e vetmja që u ankova, paçka se të paktën në dijeninë time ky eveniment nuk u shoqërua me një anketim online ku të maste pëlqyeshmërinë ndaj tij e se mbase jo të gjithë kanë motivimin e kurajon të shprehin pakënaqësi, pse jo mbase forca e autoritetit brenda UNYT dhe oportunizmi kombinuar me frikën, sikurse mungesa e traditës së sfidës ndaj autoritetit mund të ketë bërë shumë profesorë të nderuar të UNYT të heshtin.
Si përfundim, Tarifa e mbylli me faktin se ai ka qenë në mbi njëqind konferenca ndërkombëtare dhe e di mirë si shkojnë ato. Unë i them se konferencat ndërkombëtare ku unë kam marrë pjesë janë më pak se tre, por kjo nuk më bën të mos di se ku janë shtyllat kryesore të bërjes së një eventi të tillë e se realisht dhe çertefikatën që m’u dha për pjesmarrje nuk do e bëj pjesë të CV-së sime. Kjo sepse aty ku prezantova salla ishte thuajse bosh, e se unë kornizat i shoh dytësore. Siç e shkrova në letrën e parë që ju nisa mbase kjo ishte një eksperiencë e parë e UNYT e kësaj natyre dhe është e vërtetë që UNYT është një institucion privat, por sikurse dhe unë me studimet bachelor jam produkt i këtij institucioni, më intereson imazhi i vërtetë i tij dhe jo ai i slloganit [duke edukuar udhëheqësit e të ardhmes] që e has rëndom në kanalet televizive. Më intereson imazhi i përmbajtjes, i thelbit, ku studentë e profesorë bashkëpunojnë duke kontribuar akademikisht. Nëse ky event do të ishte organizuar më modestisht, mbase në vetë ambientet e UNYT, mbase nuk do kishim karrige që shkëlqenin, por do të kishim ndarë më shumë, do të kishim sugjeruar metoda kërkimore të avancuara tek punimet e njëri-tjetrit, do të kishim orientuar dikë që mbase kishte nevojë për këshillat tona e mbase do të kishim ndërtuar partneritete akademike me pjesmarrësit e tjerë. Por mbase duhet pranuar se përpos të tjerash, në Shqipëri ka një mishmash që është trend kombëtar në shumë fusha, e ku në fund të fundit pse një akademik bëhet dhe menaxher eventesh nuk mund të përbëjë kurrë lajm. Por mbase institucioni do mund të reflektojë pak më shumë e të kuptojë se ata që ia duan më shumë të mirën imazhit të tij janë vetë ish-studentët e tij. Mbase vetë trupi akademik duhej të kishte reaguar, e mbase vetë institucioni do të ishte më gjithëpërfshirës e joekskluziv në mënyrën si operon. Mbase atëherë gabime të këtij lloji që sjellin boshësi në vend të imazhit konstruktiv do të zëvendësonin ato kronika të sponsorizuara televizive, me publikime cilësore në revista akademike.